Finans dünyasında her şey çok dinamik. Bir finansal varlık, bir gün çeşitli nedenlerle halka açık borsadan çıkarılabilir. Yani delist edilebilir. Özellikle kripto borsalarının duyurularında zaman zaman “delist olacak coin’ler” gibi ifadeler görebilirsin. Peki borsadan çıkarma, yani delist ne demek? Hangi durumlarda böyle bir süreç işliyor? Bu içeriğimizde delist etmek ne demek gibi merak edilen tüm soruların yanıtlarını bulabilirsin. Hadi başlayalım!
Delist Nedir?
”Delist” sözcüğü Türkçede “liste dışı bırakma” anlamına geliyor. Finans dünyasında da benzer şekilde bir finansal varlığın işlem gördüğü borsa veya platformdan çıkarılması demek oluyor. Örneğin bir kripto para borsasında işlem gören bir coin’in platformdan tamamen kaldırılması delist anlamına geliyor. Yani o coin, bundan sonra ilgili borsada alınıp satılamıyor. Hisse senedi gibi farklı finansal varlıklarda da aynı anlamı karşılıyor: Orada da yine delist, bir şirket hisselerinin borsadan çıkarılarak artık halka açık işlem görememesidir. Özetle finans dünyasında delist, “borsadan çıkarma” demek oluyor.
Delist Türleri
Delist, yani borsadan çıkarma olayı farklı senaryolarda gerçekleşebiliyor. Aklımıza hemen bir borsanın, standartlara uymayan bir projeyi/finansal varlığı listeden çıkarması geliyor. Ancak tek delist bu değil. Evet bir şirket listeleme standartlarını (listing standards) karşılayamazsa istem dışı bir şekilde borsadan çıkarılabilir. Bununla beraber gönüllü olarak borsadan çıkmak da mümkün. Gönüllü delist, bir şirketin hisselerini borsadan çıkarmayı seçmesiyle gerçekleşiyor. Bu karar, maliyet azaltma veya stratejik değişimler gibi nedenlerden kaynaklanabilir. Son olarak birleşme veya satın almalar nedeniyle borsadan çıkarılma da yaşanabilir. Birleşme veya satın almalar nedeniyle yaşanan delist, bir şirketin hisselerinin yeniden yapılanmasının doğrudan bir sonucu olabilir. Bu durum, bir şirketin başka bir şirket tarafından satın alınması veya iki varlığın birleşerek yeni bir kurumsal kimlik oluşturması sırasında gerçekleşebilir.
Delist Süreci Nasıl İşler?
Bir coin’in, hisse senedinin veya başka bir finansal enstrümanın delist edilmesinin farklı sebepleri olabilir. Yukarıda delist türlerinden söz etmiştik. Bunlardan istem dışı, zorunlu borsadan çıkarılmaya bakalım. Şirketler bir borsada yer almadan önce listeleme standartları adı verilen belirli yönergeleri karşılamak zorunda. Bir borsa tarafından belirlenen asgari standartları karşılayamayan şirketler listeden çıkarılabiliyor, yani delist edilebiliyor. Bunun yanı sıra o varlığın artık güven vermemesi, sık sık teknik sorunlar yaşaması, hacminin çok düşmesi, yasal problemlerle karşı karşıya kalması da delist edilmesinin nedeni olabilir. Demin dediğimiz gibi bir borsa, kullanıcılarını/yatırımcılarını korumak için belirli standartlara sahiptir. Her borsa kendi kural ve düzenlemelerini belirliyor. Eğer bir proje/finansal enstrüman bu standartları karşılamıyorsa ilgili listeden çıkarılıyor. Örneğin geliştirici ekibin projeyi yarıda bırakması, topluluğun dağılması ya da proje ile ilgili olarak dolandırıcılık iddialarının ortaya çıkması o finansal varlığın doğrudan delist edilmesine yol açabilir. Son olarak regülasyonlar da bu kararlarda etkili. Özellikle ABD ve Avrupa’da sıkılaşan kripto yasaları var. Bu yüzden bazı kripto borsaları risk almamak için belirli coin’leri listeden direkt kaldırabiliyor.
Bir Coin Delist Olursa Ne Olur?
Delist olan, yani borsadan çıkarılan bir coin’in en temel etkisi, artık o borsada alınıp satılamaz hale gelmesidir. Yani alım-satım emirleri iptal edilmiş oluyor. Ancak bu durum o coin’in tamamen yok olduğu anlamına gelmiyor. Coin, başka borsalarda işlem görmeye devam edebilir ya da kendi cüzdanında saklanabilir. Bunun dışında muhtemel etkilerini şöyle açalım: Borsadan çıkarılmış bir coin, takdir edersin ki artık güven verici olmayacaktır. Bu da o kripto paranın değerinin düşmesine neden olabilir. Fiyat dalgalanmaları artabilir ve işlem yapmak zorlaşabilir. Bu yüzden delist duyurusu geldiğinde, yatırımcıların hızla aksiyon alması önemlidir. Borsadan çıkarılan hisse senedi veya başka bir finansal varlık için de benzer süreçlerin yaşanması çok olası.
Delist Olan Coin Nasıl Çekilir?
Peki bir coin delist olursa para ne olur ve nasıl çekilir? Delist edilen bir coin, duyuru yapıldıktan sonra genellikle birkaç hafta veya ay boyunca hâlâ borsadan çekilebilir. Bunu, o coin’e sahip yatırımcılar için tanınan bir süre gibi düşünebilirsin. Borsalar bu süreci genelde şu şekilde yönetiyor:
- Alım satım işlemleri tamamen durduruluyor.
- Çekim işlemleri ise bir süre açık kalıyor. Kullanıcı/yatırımcı ise bu süre içinde coin’i kendi kripto cüzdanlarına ya da o coin’in hâlâ işlem gördüğü başka bir borsaya aktarabiliyor.
Borsanın belirlediği ve paylaştığı bu sürenin sonunda ise çekim işlemleri de tamamen bitiyor. Eğer coin’i belirtilen zaman içinde çekmezsen, borsa politikalarına göre coin’in kaybolabilir veya ileride farklı çözümler sunulabilir. Bu yüzden delist duyurularını dikkatle takip etmek gerekiyor.
Delist Edilen Coin Tekrar Listelenir mi?
Mümkün. Bazı durumlarda delist edilen, yani borsadan çıkarılan coin’ler tekrar listeye girebilir. Eğer teknik sorunları çözülür, topluluk güçlenir ve güven yeniden kazanılırsa borsalar yeniden listelemeyi değerlendirebilir. Ancak bu çok sık yaşanan bir durum değil. Bu süreç daha çok borsanın inisiyatifine bağlıdır. Proje ekibi ile borsa arasındaki ilişkiler, hukuki durumlar da etkilidir. Kısacası delist, sonsuza kadar sürmeyebilir ama tekrar borsadaki ilgili listeye girmenin de bir garantisi yok.
Borsadan Çıkarılmanın Yatırımcılar Üzerindeki Etkisi
Delist duyurusu yapıldıktan sonra coin, hisse senedi veya diğer finansal varlıklar genellikle oynaklıkta ciddi bir artış yaşıyor. Yatırımcılar pozisyonlarını yeniden değerlendirmek için acele ettikçe fiyatlar dalgalanmaya devam ediyor. Özetle borsadan çıkmak, yatırımcı güvenini önemli ölçüde etkileyebilir ve sert bir satış dalgasına yol açabilir. Bunlar daha çok kısa vadeli etkiler. Bir de uzun vadeli olası etkilere bakalım. Mesela bir coin delist edildiği zaman, genellikle daha az düzenlenen bir başka kripto piyasasına taşınıyor. Ancak bu durum, likiditenin azalmasına ve işlem maliyetlerinin artmasına neden olabilir. Bu durumlar da elbette yatırımcı güveni noktasında ciddi zararlar doğurabilir.
Delist ile İlgili Dikkat Edilmesi Gerekenler
İster coin ister bir hisse senedi olsun, delist ihtimaline karşı yatırımcıların kendini koruması önemli. Borsadan çıkma olayı ile karşı karşıya kalan yatırımcılar için birincil strateji, borsadan çıkmanın ardındaki özel nedenleri araştırmak olabilir. Ayrıca bu durumun, o finansal varlığın değeri ve likiditesi üzerindeki potansiyel etkilerini de incelemek gerekiyor. Bu yüzden yatırımcılar, zararlarını en aza indirmek için çeşitli emir tiplerini değerlendirebiliyor. Bunun yanı sıra portföyü çeşitlendirme, resmi ve güvenilir varlıkları değerlendirme gibi senaryolar da mümkün olabilir.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan bu içerik, genel anlamda bilgi vermeyi amaçlamakta olup; bu içeriğin, müşterilerin ve diğer yatırımcıların alım satım kararlarını destekleyebilecek yeterli bilgileri kapsamayabileceği dikkate alınmalıdır. Bu sayfalarda yer alan çeşitli bilgi ve görüşlere dayanılarak yapılacak ileriye dönük yatırımlar ve ticari işlemlerin sonuçlarından ya da ortaya çıkabilecek zararlardan BitHero Kripto Varlık Alım Satım Platformu A.Ş. sorumlu tutulamaz. Detaylı bilgi için lütfen tıklayınız.
