Blok zinciri (blockchain) teknolojisi, verilerin dağıtık ve güvenilir şekilde saklanmasını sağlayan şeffaf bir yapıya sahip. Stale block ise bu teknolojinin temel taşlarından biri olan bloklar ile ilgili. Bu yüzden stale block nedir anlamak için blok zincirinin işleyişini ve sistemini de öğrenmek gerekiyor. Bu yazıda Türkçeye “bayat blok” olarak stale block kavramına birlikte göz atacağız.
Blok Zinciri Nedir?
Bayat blok, yani stale block kavramı, blok zincirinin nasıl işlediğini anlamada önemli bir rol oynuyor. Bu yüzden kısaca blok zincirini de anlatalım. Bu teknolojide veriler, dijital ortamda şifrelenerek bir tür kayıt defterine kaydediliyor. İşte bu kayıt defterine blok zinciri diyebiliriz. Her bir blokta kayıt defterine işlenecek verinin yanı sıra kaydedildiği zamanı gösteren bilgiler de yer alıyor. Veriler ise herkesin görüntüleyebileceği bir şekilde kaydediliyor. Ayrıca isteyen herkes kayıt defterinin bir kopyasına sahip olabiliyor. Blok zincirleri, herhangi bir sektördeki verileri değiştirilemez hale getirmek için kullanılabiliyor. Blockchain, bilgileri depolama şekliyle tipik bir veritabanından farklılaşan bir tür paylaşımlı veritabanıdır. Blockchain’ler, verileri kriptografi yoluyla birbirine bağlı bloklar halinde depoluyor. Örneğin Bitcoin’de blok zinciri merkezi olmayan bir yapıya sahip. Bu yüzden hiçbir kişi veya grup tek başına kontrol sahibi değil. Konu hakkında daha fazla araştırma yapmak istersen Blokzincir Nedir? yazımıza göz atabilirsin. Şimdi stale block kavramına geçelim.
Stale Block Ne Demek?
Block zinciri teknolojisi, değişmez bir sıra halinde birbiri üzerine inşa edilmiş bloklardan oluşan bir zincir olarak çalışıyor. Bu sistemin en önemli unsurlarından biri olan bloklar, ağın sürekliliğini ve bütünlüğünü sağlıyor. Madenciler, blok zincirine yeni bir blok eklemek için karmaşık problemleri çözmeye çalışırken bazen aynı anda iki geçerli blok çıkarılıyor. Bu senaryo, blok zincirinde birden fazla zincirin bir arada olduğu geçici bir bölünme, bir tür çatallanma yaratabiliyor. Yani her blok, zincire eklendiğinde kalıcı olmuyor. Bazen bir blok, geçerli olmasına rağmen blok zincirine eklenemiyor. Örneğin bir madencinin daha önce ortaya çıkardığı blok, ağda yaşanan gecikmeler sonucunda başka bir madenci tarafından da çıkarılabiliyor. İkinci kez aynı blok çıkarılırsa madenci blok ödülünden faydalanamıyor. İşte bu gibi durumlarda ortaya çıkan bloklara “stale block” ya da Türkçesiyle “bayat blok” diyoruz. Bir diğer deyişle stale block, oluşturulmuş ancak blok zincirine dahil edilememiş bloklara verilen bir isimdir. Madencilerin bu durumlarda ödül kazanamamasının sebebi ise ikinci kez ortaya çıkarılan bloğun geçersiz sayılması.
Stale Block Ne Zaman Ortaya Çıkar?
Stale block durumu, blok zinciri ağlarında uygulanan protokoller sebebiyle yaşanabiliyor. Örneğin Proof of Work (PoW) protokolünü kullanan ağlarda bazı gecikmeler olabiliyor. Yaşanan gecikmeler sonucunda aynı blok, başka madenciler tarafından da ortaya çıkarılabilir. İlk bloktan sonra tekrar aynı bloğun çıkması durumunda, blok zinciri ağı tarafından 2. kez çıkarılan blok reddediliyor. Özetle stale block, genellikle zamanlama sorunlarından veya ağ gecikmesinden kaynaklanıyor. Bunlar yaşandığı zaman bayat bloklar ortaya çıkabiliyor.
Stale Block Durumunda Hangi Blok Geçerli Sayılır?
Genellikle ilk alınan ya da en uzun ve geçerli zincir tercih ediliyor. Bu durum, hangi blok zincirinin geçerli olacağını belirlediği ve hangi madencilerin blok ödülünü alacağını etkilediği için kritik öneme sahiptir. Bu süreç, blok zincirinin bütünlüğünü ve kronolojik sırasını korumak için olmazsa olmazdır. Örneğin bir madenci Amerika’da, diğeri Avustralya’da aynı bloğun çözümünü aynı anda bulabilir. Ağ daha sonra çoğunluk kararıyla bir blokta karar kılmak zorundadır. Ağı besleyen düğümler, en uzun ve en geçerli zinciri tercih ediyor. Eğer iki blok aynı anda yayımlanırsa, bir süreliğine iki farklı zincir oluşuyor. Ancak sonunda yalnızca biri devam edebiliyor. Diğeri ise stale block olarak geçersiz kalıyor. Bu geçersiz kalan bloktan madencilik ödülü kazanmak da mümkün olmuyor.
Stale Block’un Blok Zinciri Üzerindeki Etkisi
Bayat blokların ortaya çıkışı, blok zinciri teknolojisinin doğasında bulunan merkeziyetsizliği doğal bir sonucudur. Bu mekanizma, en uzun ve en geçerli zincirin kabul edilmesini sağlayarak ağ içinde yüksek düzeyde güvenlik ve bütünlük sağlıyor. Bayat bloklar ise atılmış blokları temsil ediyor. Bununla beraber blok zincirinin güvenliğini veya bütünlüğünü önemli ölçüde etkilemiyor. Bu bloklar, blok zincirinin işleyişinin normal bir parçasıdır ancak eski bloklar işlem onaylarında gecikmelere neden olabilir. Bir işlem eski bir bloktaysa, ağın zincire bir sonraki bloğun eklenmesini beklemesi gerekeceğinden onaylanması daha uzun sürebilir. Genellikle bu gecikmeler minimum düzeydedir ve ağ, işlemleri bir sonraki geçerli bloğa hızla dahil ediyor.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan bu içerik, genel anlamda bilgi vermeyi amaçlamakta olup; bu içeriğin, müşterilerin ve diğer yatırımcıların alım satım kararlarını destekleyebilecek yeterli bilgileri kapsamayabileceği dikkate alınmalıdır. Bu sayfalarda yer alan çeşitli bilgi ve görüşlere dayanılarak yapılacak ileriye dönük yatırımlar ve ticari işlemlerin sonuçlarından ya da ortaya çıkabilecek zararlardan BitHero Kripto Varlık Alım Satım Platformu A.Ş. sorumlu tutulamaz. Detaylı bilgi için lütfen tıklayınız.
