Bir borsada işlem yapan tüm yatırımcılar için emir türleri kritik öneme sahiptir. Bunlar içinde öne çıkan piyasa emirleri, yatırımcıların bir finansal varlık için alım veya satım emri vermelerini sağlıyor. Borsa terimlerinde piyasa emri her ne kadar hisse senetlerinin alım satımı ile ilişkilendiriliyor olsa da bununla sınırlı değil. Kripto para borsalarında işlem yaparken de karşına bir piyasa emri verebilirsin. Bu yazımızda piyasa emri nedir ona bakacak, farklı piyasalardaki durumuna göz atacağız.
Borsada Piyasa Emri Nedir?
Mevzuya uzak olanlar için önce piyasa emri ne demek biraz açalım. İngilizce “market order” olarak bilinen piyasa emri, işlem yapmak istediğin finansal varlığı anlık piyasa fiyatından hemen almak veya satmak için kullanabileceğin emir türüdür. Mevcut en iyi fiyattan kripto para, hisse senedi ve diğer varlıkları satın alma veya satma talebini ifade ediyor. Yani bu emri verdiğinde “benim için en iyi anlık fiyat neyse, hemen al ya da sat” demiş oluyorsun.
Piyasa emri en hızlı emir türü olarak biliniyor. Bu yüzden genellikle daha iyi fiyat yerine hızlı işlem yapmak isteyen yatırımcılar piyasa emri veriyor. Ayrıca hızlı bir emir türü olduğu için çoğu zaman yüksek hacimli işlemler için uygun. Piyasa emri verdiğin zaman, bir finansal varlığı talep fiyatından satın alıyor veya satmış oluyorsun. Bu durum, o finansal varlığı daha sonra daha düşük fiyattan satın alma veya daha yüksek fiyattan satma ihtimalinden vazgeçmen anlamına da geliyor. Özetle fiyatın anlık hareketine göre, o anda mevcut olan en iyi fiyattan işlem gerçekleşiyor.
Piyasa Emri Nasıl Çalışır?
Daha iyi anlamak için bir piyasa emri örneğini ele alalım. Diyelim bir yatırımcı, hisse başına 1 dolardan 10 adet banka hissesi için bir satın alma emri verdi. Bu emir verildikten sonra ilgili borsaya gidiyor. Burada satın alma emri, banka hisselerini satabilecek başka bir yatırımcıyla o anki mevcut fiyat üzerinden eşleşiyor. Yani almak veya satmak istediğin hisse, o an hangi fiyattan işlem görüyorsa o fiyattan almış veya satmış oluyorsun. Piyasa fiyatı, emrin verildiği zamandan ve emrin gerçekleştiği zamandan farklı olabilir çünkü borsalar oynaktır ve fiyatlar her saniye değişebilir.
Kripto para piyasası üzerinden de piyasa emri verince ne olur anlatalım. Diyelim ki 1 adet Bitcoin (BTC) almak istiyorsun ve piyasa emri veriyorsun. Sistem, satış sırasındaki en düşük fiyatlı BTC’yi buluyor ve sana o fiyattan BTC’yi satıyor. Tam tersi BTC satmak istiyorsan bu kez alış sırasındaki en yüksek teklif kimdeyse, ona satmış oluyorsun. Her iki durumda da işlemin hemen gerçekleşiyor. Ancak fiyatı sen belirlemiyorsun, o anki fiyatlara göre piyasa belirliyor.
Piyasa Emri Ne Zaman Verilir?
Bunun farklı yanıtları var. Bazı durumlarda piyasa emri oldukça işe yarayabilir. Örneğin fiyatın hızlı hareket ettiği, çok oynak olduğu zamanlarda veya zararı hızlı kesmek istediğinde değerlendirmek gerekebilir. Bunun yanı sıra kârı anında almak isteyen, acilen alım-satım yapmak isteyen, sıkı fiyat takibi yapmak istemeyen yatırımcılar da piyasa emri verebiliyor.
Piyasa emrinin hızlı bir işlem olduğunu belirtmiştik. Bu açıdan yatırımcılar, genellikle fiyattan ziyade işlem yapma hızına öncelik verdiklerinde piyasa emri kullanmayı tercih ediyor. Amaç, al veya sat işlemini hemen gerçekleştirmek ise piyasa emri kullanılıyor. Bunun yanı sıra piyasaya mümkün olduğunca çabuk girip çıkmak ve küçük fiyat dalgalanmalarından kar elde etmek isteyenler de piyasa emri verebiliyor.
Piyasa Emri ile Limit Emri Farkı
Bir kripto para, hisse senedi vs. satın almak veya satmak için emir veren bir yatırımcı için iki temel seçeneğe sahip: Piyasa emri veya limit emri. Bu nedenle bazı durumlarda yatırımcılar limit emri mi piyasa emri mi vermeliyim diye ikilemde kalabiliyor. Bu yüzden ikisi arasındaki farkları iyi anlaman gerekiyor. Piyasa emri hemen gerçekleşiyor ve fiyatları sen belirlemiyorsun. Hızlı ama bazen daha maliyetli olabiliyor. Limit emrinde ise fiyatı sen belirliyorsun ve fiyat o seviyeye gelmezse işlem gerçekleşmiyor. Bu daha kontrollü bir emir tipi ama bazen uzun süre beklemen gerekebilir. Limit emirleri yatırımcılara daha fazla kontrol sağlıyor. Bu yüzden fiyat kontrolü isteyenler genellikle limit emri vermeyi tercih ediyor. Ancak alım satım işleminin hızlı bir şekilde gerçekleşmesini isteyenler piyasa emri veriyor.
İstersen Emir Tipleri Nelerdir? yazımıza da göz atabilirsin.
Piyasa Emri Neden İptal Edilir?
Aslında piyasa emirleri genellikle iptal edilmiyor çünkü borsa sistemi onu hemen gerçekleştirmeye çalışıyor. Bununla beraber bazı durumlarda piyasa emri iptal olabilir veya gerçekleşmeyebilir. Bir piyasa emri yerine getirilmediğinde, bunun nedeni genellikle piyasada yeterli likidite olmamasıdır. Bunun dışında bir piyasa emrinin yerine getirilebilmesi için, her iki tarafta da istekli bir alıcı ve satıcı olması gerekiyor. Bu yüzden almak veya satmak istediğin miktar çok yüksekse ve karşı taraf yoksa emir gerçekleşmeyebilir. Son olarak teknik bir hata veya ağ problemi yaşanıyorsa bekleme, gecikmeler yaşanabilir.
Piyasa Emri Kullanırken Nelere Dikkat Etmelisin?
- Ani hareketli piyasalarda, beklediğinden daha kötü bir fiyata işlem gerçekleşebilir. Buna borsada slippage (kayma) deniyor.
- İşlem hacmi düşük finansal varlıklarda alım satım farkı büyük olabilir. Bu da daha maliyetli işlem yapmana yol açar.
- Büyük miktarlarda piyasa emri verirken dikkatli olmakta yarar var.
Piyasa Emirlerinin Riskleri Nelerdir?
Belirttiğimiz üzere piyasa emrinin dezavantajı fiyat üzerinde kontrol sunmamasıdır. Emir verildikten sonra, sistem hızlı bir şekilde işlemi gerçekleştirmeye odaklıdır. Bazen piyasada yeterli likidite olmayabilir. Bu durum ise işlemlerin amaçlanan fiyattan daha yüksek veya daha düşük bir fiyattan gerçekleştirilmesine yol açabilir. Son olarak daha geniş alış satış aralığına sahip finansal enstrümanlar için piyasa emri vermek daha yüksek kayıp riskleri doğurabilir.
Piyasa Emri ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Piyasa emri nedir?
Piyasa emri, anlık piyasa fiyatı üzerinden hemen gerçekleşen alım-satım emridir.
Piyasa emri verince ne olur?
Borsa sistemi, senin için karşı taraftaki en iyi fiyatla işlemini hemen gerçekleştirir.
Piyasa emri ile limit emri farkı nedir?
Piyasa emri hızlıdır, limit emri fiyat kontrollüdür. Biri hızlı işlem, diğeri fiyat kontrolü sağlar.
Piyasa emri ne zaman kullanılır?
Genellikle hızlı bir şekilde alım-satım yapmak, zararı önlemek isteyen yatırımcılar piyasa emrini kullanır.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan bu içerik, genel anlamda bilgi vermeyi amaçlamakta olup; bu içeriğin, müşterilerin ve diğer yatırımcıların alım satım kararlarını destekleyebilecek yeterli bilgileri kapsamayabileceği dikkate alınmalıdır. Bu sayfalarda yer alan çeşitli bilgi ve görüşlere dayanılarak yapılacak ileriye dönük yatırımlar ve ticari işlemlerin sonuçlarından ya da ortaya çıkabilecek zararlardan BitHero Kripto Varlık Alım Satım Platformu A.Ş. sorumlu tutulamaz. Detaylı bilgi için lütfen tıklayınız.
